Poliarteritis nodosa
Tipus | vasculitis i malaltia |
---|---|
Especialitat | immunologia i reumatologia |
Clínica | |
Símptomes | inflamació |
Classificació | |
CIM-11 | 4A44.4 |
CIM-10 | M30.0 |
CIM-9 | 446.0 |
Recursos externs | |
DiseasesDB | 10220 |
MedlinePlus | 001438 |
MeSH | D010488 |
Orphanet | 767 |
UMLS CUI | C0031036 i C0031036 |
DOID | DOID:9810 |
La poliarteritis nodosa (PAN), o malaltia de Kussmaul-Maier,[1] és un tipus de vasculitis –una malaltia vascular que es caracteritza per la inflamació dels vasos sanguinis– disseminada i que afecta artèries de mitjà calibre.[2]
Etiopatogènia i simptomatologia
[modifica]La major part dels casos de PAN són idiopàtics. En la PAN, determinades cel·lules del sistema immunitari lesionen artèries que irriguen òrgans musculars.[3] La característica principal d'aquesta rara vasculitis és la inflamació necrotitzant, que de manera peculiar és focal i segmentària a les regions afectades.[4] La malaltia origina en les artèries microaneurismes i estenosis encadenades que les hi donen un aspecte semblant a un rosari.[5] Segueix un curs agut, subagut o crònic recidivant amb possibles reaguditzacions episòdiques.[6] Es manifesta d'una manera molt polimorfa: febre,[7] dolor abdominal,[8] nefropatia,[9] hematoma perirenal,[10] miositis,[11] miopatia metabòlica,[12] lesions pulmonars predominantment hemorràgiques[13] i fibròtiques,[14] rabdomiòlisi,[15] artràlgies i artritis,[16] periostitis femoral bilateral,[17] apendicitis amb pielonefritis concomitant,[18] colitis isquèmica,[19] hipertensió arterial,[20] síndrome de Wunderlich (hemorràgia renal espontània),[21] sagnat gastrointestinal,[22] abdomen agut per necrosi d'una porció del budell prim,[23] necrosi peneana i escrotal,[24] ruptura hepàtica espontània,[25] rabdomiòlisi i elevació de la proteïna C reactiva,[26] poliartritis crònica infantil,[27] miàlgia incapacitant,[28] claudicació intermitent per malaltia vascular perifèrica,[29] hemorràgia subaracnoidal,[30] pericarditis,[31] colecistitis,[32] colangitis,[33] neuropatia,[34] mononeuritis múltiple,[35] hematoma renal subcapsular bilateral,[36] insuficiència cardíaca,[37] infart miocardíac,[38] afectació ocular,[39] etc. Ocasionalment, aquesta malaltia es pot presentar associada a una síndrome de Seckel (una malaltia genètica autosòmica recessiva),[40] a una hepatitis C,[41] B[42] o a una hepatitis autoimmunitària.[43] La síndrome d'encefalopatia posterior reversible[44] és una complicació poc comuna de la PAN.[45]
La poliarteritis nodosa té una variant benigna que només afecta la pell,[46] en la qual apareixen nòduls subcutanis dolorosos associats a livedo reticular[47] que poden complicar-se amb l'aparició d'úlceres a les extremitats inferiors[48] i/o de gangrena isquèmica als dits.[49] S'han descrit també altres patrons atípics de distribució d'aquestes lesions,[50] com ara el seu desenvolupament a l'orofaringe.[51] Rares vegades, apareix en el context d'una colitis ulcerosa[52] o forma part d'una síndrome paraneoplàstica en casos de leucèmia mieloide crònica.[53] Per regla general, la PAN cutània evoluciona en forma de brots que responen be al tractament antiinflamatori.[54] En alguns individus, l'estrès pot agreujar molt la simptomatologia d'aquest tipus de PAN.[55]
En autòpsies es troba d'un a vuit casos de poliarteritis nodosa per 1.000 habitants. La seva incidència mundial és de 0,7 casos/100.000 persones, amb una prevalença de 6,3/100.000.[56]
Tractament
[modifica]El tractament de la PAN depèn de la gravetat de la malaltia.[57] Els malalts que tenen la funció renal normal i absència de lesions orgàniques significatives o la variant cutània aïllada acostumen a rebre corticoides, almenys inicialment.[58] Quan existeixen manifestacions neurològiques, renals, gastrointestinals o cardíaques, la combinació de ciclofosfamida i corticoesteroides pot donar bons resultats.[59] Alguns casos refractaris al tractament amb immunosupressors milloren amb l'ús d'Infliximab,[60] rituximab,[61] baricitinib[62] o tocilizumab.[63] L'administració com a monoteràpia de tofacitinib[64] per via oral ha demostrat ser útil per aconseguir la remissió progressiva de les úlceres i parestèsies que sorgeixen en la PAN cutània.[65]
Referències
[modifica]- ↑ Hickman, RJ «Kussmaul, Meier & Polyarteritis Nodosa» (en anglès). The Reumatologist, 2018; Abr 26, pàgs: 8. ISSN: 1931-3209 [Consulta: 20 juliol 2020].
- ↑ Dillon, MJ; Eleftheriou, D; Brogan, PA «Medium-size-vessel vasculitis» (en anglès). Pediatr Nephrol, 2010 Set; 25 (9), pp: 1641-1652. DOI: 10.1007/s00467-009-1336-1. PMC: 2908435. PMID: 19946711 [Consulta: 4 gener 2025].
- ↑ Stanton, M; Tiwari, V «Polyarteritis Nodosa» (en anglès). StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing LLC, 2020 Jun 24; NBK482157 (rev), pàgs: 6. PMID: 29489258 [Consulta: 20 juliol 2020].
- ↑ Jacobs-Kosmin, D «Poliarteritis Nodosa, presentación clínica» (en castellà). Medscape, 2018; Des 3 (rev), pàgs: 17. ISSN: 1934-1997 [Consulta: 23 març 2023].
- ↑ Matsuura, Y; Yakushiji, H; Katada, Y «Rapid improvement in microaneurysms and stenosis of the visceral arteries in a patient with polyarteritis nodosa on follow-up angiography» (en anglès). Rheumatol Adv Pract, 2020 Jul 23; 4 (2), pp: rkaa035. DOI: 10.1093/rap/rkaa035. PMC: 7585408. PMID: 33134812 [Consulta: 16 març 2020].
- ↑ Kumar, A; Goel, A; Lapsiwala, M «Polyarteritis nodosa with a chronic relapsing course» (en anglès). Oxf Med Case Reports, 2016 Oct 5; 2016 (10), pp: omw065. DOI: 10.1093/omcr/omw065. PMC: 5052804. PMID: 27721981 [Consulta: 16 març 2020].
- ↑ Zarco Román, J; Carbajal Rodríguez, L; Reynés Manzur, JN; Rodríguez Herrera, R; Barrios Fuentes, R «Poliarteritis nodosa clásica» (en castellà). Acta Pediatr Méx, 2001 Mar-Abr; 22 (2), pp: 128-131. ISSN: 2395-8235 [Consulta: 6 abril 2023].
- ↑ Starobinska, E; Sekhon, K; Bilal, J «Abdominal pain leading to incidental finding of polyarteritis nodosa» (en anglès). BMJ Case Rep, 2018 Jun 28; 2018, pp: bcr2018225438. DOI: 10.1136/bcr-2018-225438. PMC: 6040512. PMID: 29954772 [Consulta: 11 gener 2025].
- ↑ Augusto, JF; Demiselle, J; Bouvier, A; Cousin, M; Duveau, A; et al «Bunches of grapes in renal polyarteritis nodosa» (en anglès). Kidney Int, 2015 Des; 88 (6), pp: 1453-1454. DOI: 10.1038/ki.2015.57. ISSN: 1523-1755. PMID: 26649673 [Consulta: 16 març 2023].
- ↑ Miyagawa, T; Iwata, Y; Oshima, M; Ogura, H; Sato, K; Nakagawa, S; Yamamura, Y; Kitajima, S; Toyama, T; et al «Polyarteritis nodosa with perirenal hematoma due to the rupture of a renal artery aneurysm» (en anglès). CEN Case Rep, 2021 Maig; 10 (2), pp: 244-249. DOI: 10.1007/s13730-020-00552-z. PMC: 8019405. PMID: 33175365 [Consulta: 21 maig 2023].
- ↑ Calvo, R; Negri, M; Ortiz, A; Roverano, S; Paira, S «Miositis como forma de presentación de panarteritis nodosa» (en castellà). Reumatol Clin, 2019 Set-Oct; 15 (5), pp: e24-e26. DOI: 10.1016/j.reuma.2017.06.010. ISSN: 2173-5743. PMID: 28755909 [Consulta: 11 maig 2023].
- ↑ Vishwanath, S; Abdullah, M; Elbalkhi, A; Ambrus Jr, JL «Metabolic myopathy presenting with polyarteritis nodosa: a case report» (en anglès). J Med Case Reports, 2011 Jun 30; 5, pp: 262. DOI: 10.1186/1752-1947-5-262. PMC: 3148996. PMID: 21718511 [Consulta: 11 maig 2023].
- ↑ Uchida, S; Matsuda, O; Ando, R; Kanemitsu, H; et al «Massive pulmonary hemorrhage in polyarteritis nodosa (PN); report of a case» (en anglès). Jpn J Med, 1990 Mar-Abr; 29 (2), pp: 216-221. DOI: 10.2169/internalmedicine1962.29.216. ISSN: 1881-123X. PMID: 1977947 [Consulta: 21 juliol 2020].
- ↑ Carratalá, J; Vidaller, A; Maña, J; Manresa, F; Fernández-Nogués, F «Polyarteritis nodosa associated with idiopathic pulmonary fibrosis: report of two cases» (en anglès). Ann Rheum Dis, 1989 Oct; 48 (10), pp: 876-877. DOI: 10.1136/ard.48.10.876. PMC: 1003899. PMID: 2573319 [Consulta: 21 juliol 2020].
- ↑ Iida, H; Hanaoka, H; Asari, Y; Ishimori, K; Kiyokawa, T; et al «Rhabdomyolysis in a Patient with Polyarteritis» (en anglès). Intern Med, 2018 Gen 1; 57 (1), pp: 101-106. DOI: 10.2169/internalmedicine.8913-17. PMC: 5799066. PMID: 29021478 [Consulta: 20 juliol 2020].
- ↑ Atzmony, L; Feuerman, H; Molad, Y; Didkovsky, Y; Hodak, E «Cutaneous Polyarteritis Nodosa Associated with Destructive Arthritis» (en anglès). Isr Med Assoc J, 2015 Set; 17 (9), pp: 587-588. ISSN: 1565-1088. PMID: 26625555 [Consulta: 16 març 2023].
- ↑ Sanges, S; Le Gouellec, N; Nedeva, E; Petyt, G «Bilateral femoral periostitis revealing polyarteritis nodosa» (en anglès). BMJ Case Rep, 2013 Nov 22; 2013, pp: bcr2013200695. DOI: 10.1136/bcr-2013-200695. PMC: 3842004. PMID: 24272984 [Consulta: 2 gener 2025].
- ↑ Corbitt, M; Kurtkoti, J; Rashid, M; Nigam, S «Polyarteritis nodosa presenting atypically as appendicitis and pyelonephritis in a single patient» (en anglès). BMJ Case Rep, 2019 Feb 1; 12 (2), pp: e228072. DOI: 10.1136/bcr-2018-228072. PMC: 6366804. PMID: 30709887 [Consulta: 7 gener 2025].
- ↑ Hamzaoui, A; Litaiem, N; Smiti Khanfir, M; Ayadi, S; et al «Ischemic colitis revealing polyarteritis nodosa» (en anglès). Case Rep Med, 2013 Des 9; 2013, pp: 741047. DOI: 10.1155/2013/741047. PMC: 3872164. PMID: 24382967 [Consulta: 11 gener 2025].
- ↑ Alsohime, F; AlHoshan, T; Almojel, F; Rezeni, RA; Temsah, MH «Hypertensive Crisis: The Other Side of Polyarteritis Nodosa» (en anglès). Cureus, 2020 Gen 26; 12 (1), pp: e6775. DOI: 10.7759/cureus.6775. PMC: 6984167. PMID: 32015938 [Consulta: 26 juliol 2020].
- ↑ Beirão, P; Teixeira, L; Pereira, P; Lopes Coelho, M «Wunderlich's syndrome as a manifestation of polyarteritis nodosa» (en anglès). BMJ Case Rep, 2017 Gen 30; 2017, pp: bcr2016218478. DOI: 10.1136/bcr-2016-218478. PMC: 5293953. PMID: 28137905 [Consulta: 2 agost 2023].
- ↑ Vaidya, GN; Khorasani-Zadeh, A; John, S «Polyarteritis nodosa presenting as profuse gastrointestinal bleeding» (en anglès). BMJ Case Rep, 2014 Feb 6; 2014, pp: bcr2013202925. DOI: 10.1136/bcr-2013-202925. PMC: 3918604. PMID: 24503664 [Consulta: 16 març 2023].
- ↑ Hiraike, Y; Kodaira, M; Sano, M; Terazawa, Y; Yamagata, S; et al «Polyarteritis nodosa diagnosed by surgically resected intestinal necrosis following acute abdomen» (en anglès). World J Gastroenterol, 2013 Maig 14; 19 (18), pp: 2830-2834. DOI: 10.3748/wjg.v19.i18.2830. PMC: 3653159. PMID: 23687422 [Consulta: 21 abril 2023].
- ↑ Grinstein, P; Lopez Silva, M; Yirula, L; Bernardo, N «Polyarteritis nodosa with genital necrosis» (en anglès). Urol Case Rep, 2020 Maig 28; 33, pp: 101285. DOI: 10.1016/j.eucr.2020.101285. PMC: 7270192. PMID: 32518757 [Consulta: 10 juny 2023].
- ↑ Gómez-Luque, I; Alconchel, F; Ciria, R; Ayllón, MD; Luque, A; et al «Spontaneous liver rupture as first sign of polyarteritis nodosa» (en anglès). World J Hepatol, 2016 Nov 18; 8 (32), pp: 1414-1418. DOI: 10.4254/wjh.v8.i32.1414. PMC: 5114477. PMID: 27917267 [Consulta: 21 abril 2023].
- ↑ Iida, H; Hanaoka, H; Asari, Y; Ishimori, K; Kiyokawa, T; Takakuwa, Y; et al «Rhabdomyolysis in a Patient with Polyarteritis Nodosa» (en anglès). Intern Med, 2018 Gen 1; 57 (1), pp: 101-106. DOI: 10.2169/internalmedicine.8913-17. PMC: 5799066. PMID: 29021478 [Consulta: 4 juliol 2023].
- ↑ Novak, GV; Hayashi, K; Sampa, K; Okumura, Y; et al «Chronic polyarthritis as the first manifestation of childhood systemic polyarteritis nodosa» (en anglès). Einstein (Sao Paulo), 2017 Gen-Mar; 15 (1), pp: 96-99. DOI: 10.1590/S1679-45082017RC3783. PMC: 5433315. PMID: 28444097 [Consulta: 19 gener 2025].
- ↑ Senarathna, HM; Fonseka, CL; Perera, HAS; De Silva, PUT; Weerarathna, TP «Severe Disabling Myalgia as an Initial Presentation of Polyarteritis Nodosa» (en anglès). Case Rep Rheumatol, 2019 Abr 7; 2019, pp: 4364289. DOI: 10.1155/2019/4364289. PMC: 6476074. PMID: 31093408 [Consulta: 10 juny 2023].
- ↑ Zahoor, S; Siddique, S; Mahboob, HM «An unusual presentation of polyarteritis nodosa: A case report» (en anglès). Reumatol Clin (Engl Ed), 2022 Feb; 18 (2), pp: 124-126. DOI: 10.1016/j.reumae.2020.08.010. ISSN: 2173-5743. PMID: 35153035 [Consulta: 1r juny 2023].
- ↑ Oomura, M; Yamawaki, T; Naritomi, H; Terai, T; Shigeno, K «Polyarteritis nodosa in association with subarachnoid hemorrhage» (en anglès). Intern Med, 2006; 45 (9), pp: 655-658. DOI: 10.2169/internalmedicine.45.1632. ISSN: 1349-7235. PMID: 16755099 [Consulta: 1r juny 2023].
- ↑ Ambrogetti, R; Taha, O; Awan, B; Memon, A; Sunmboye, KO «Pericarditis of Polyarteritis Nodosa» (en anglès). Cureus, 2023 Oct 9; 15 (10), pp: e46717. DOI: 10.7759/cureus.46717. PMC: 10564263. PMID: 37822689 [Consulta: 26 desembre 2024].
- ↑ Elhardello, OAA; Athamnah, MN; Paramaguru, R «Polyarteritis nodosa presenting as cholecystitis-a case report» (en anglès). J Surg Case Rep, 2023 Nov 10; 2023 (11), pp: rjad603. DOI: 10.1093/jscr/rjad603. PMC: 10640672. PMID: 38026741 [Consulta: 26 desembre 2024].
- ↑ Kanai, R; Nakamura, M; Tomisato, K; Fukuhara, T; Kondo, A; Nakamura, S; Matsukawa, S; et al «Cholangitis as an initial manifestation of polyarteritis nodosa» (en anglès). Intern Med, 2014; 53 (20), pp: 2307-2312. DOI: 10.2169/internalmedicine.53.2508. ISSN: 1349-7235. PMID: 25318793 [Consulta: 21 maig 2023].
- ↑ James, J; Jose, J; Thulaseedharan, NK «Acute Necrotizing Vasculitic Neuropathy due to Polyarteritis Nodosa» (en anglès). Oman Med J, 2018 Maig; 33 (3), pp: 253–255. DOI: 10.5001/omj.2018.46. PMC: 5971060. PMID: 29896335 [Consulta: 21 juliol 2020].
- ↑ Dumar Riaño, A «Mononeuritis múltiple secundaria a poliarteritis nodosa, reporte de un caso -Treball per l'obtenció del títol d'especialista en Neurofisiologia clínica-» (en castellà). Escuela de Medicina y Ciencias de la Salud, Universidad del Rosario. Bogotá, 2022; Des, págs: 21. DOI: 10.48713/10336_38056 [Consulta: 20 juliol 2023].
- ↑ Kambayashi, Y; Iseri, K; Yamamoto, Y; Abe, M; Wada, Y; et al «Bilateral renal subcapsular hematoma caused by polyarteritis nodosa: a case report» (en anglès). CEN Case Rep, 2022 Nov; 11 (4), pp: 399-403. DOI: 10.1007/s13730-022-00691-5. PMC: 9626692. PMID: 35171449 [Consulta: 20 juny 2023].
- ↑ Watanabe, Y; Sakamoto, K; Matsukage, S; Ogimoto, A «Heart failure in a patient with polyarteritis nodosa» (en anglès). Eur Heart J Case Rep, 2020 Ag 21; 4 (5), pp: 1-2. DOI: 10.1093/ehjcr/ytaa210. PMC: 7780466. PMID: 33426449 [Consulta: 16 març 2020].
- ↑ Bayazeed, L; Felimban, A; Alsaiad, A; Alsufiani, F; Alqanatish, J «Myocardial Infarction in a 7-Year-Old Girl with Polyarteritis Nodosa» (en anglès). Case Rep Rheumatol, 2022 Abr 26; 2022, pp: 2175676. DOI: 10.1155/2022/2175676. PMC: 9064490. PMID: 35516168 [Consulta: 11 gener 2025].
- ↑ Vazquez-Romo, KA; Rodriguez-Hernandez, A; Paczka, JA; Nuño-Suarez, MA; et al «Optic Neuropathy Secondary to Polyarteritis Nodosa, Case Report, and Diagnostic Challenges» (en anglès). Front Neurol, 2017 Set 20; 8, pp: 490. DOI: 10.3389/fneur.2017.00490. PMC: 5611380. PMID: 28979236 [Consulta: 30 març 2020].
- ↑ Kutlu, R; Alkan, A; Kutlu, O; Yakinci, C «Seckel syndrome with polyarteritis nodosa» (en anglès). Indian Pediatr, 2004 Nov; 41 (11), pp: 1158-1161. ISSN 0974-7559. PMID: 15591669 [Consulta: 7 gener 2025].
- ↑ Rodrigo, D; Perera, R; de Silva, J «Classic polyarteritis nodosa associated with hepatitis C virus infection: a case report» (en anglès). J Med Case Rep, 2012 Set 14; 6, pp: 305. DOI: 10.1186/1752-1947-6-305. PMC: 3459815. PMID: 22979958 [Consulta: 26 setembre 2023].
- ↑ Solís-Herruzo, JA; Muñoz-Yagüe, T «Poliarteritis nodosa e infección por el virus de la hepatitis B» (en castellà). Rev Esp Enferm Dig, 2003 Feb; 95 (2), pp: 155. ISSN: 1130-0108. PMID: 12760722 [Consulta: 4 gener 2025].
- ↑ Kennedy, F; Kapelow, R; Kalyon, BD; Roth, NC; et al «A rare case of Polyarteritis Nodosa associated with autoimmune hepatitis: a case report» (en anglès). BMC Rheumatol, 2021 Maig 26; 5 (1), pp: 17. DOI: 10.1186/s41927-021-00188-1. PMC: 8152315. PMID: 34034829 [Consulta: 26 setembre 2023].
- ↑ Gewirtz, AN; Gao, V; Parauda, SC; Robbins, MS «Posterior Reversible Encephalopathy Syndrome» (en anglès). Curr Pain Headache Rep, 2021 Feb 25; 25 (3), pp: 19. DOI: 10.1007/s11916-020-00932-1. PMC: 7905767. PMID: 33630183 [Consulta: 2 maig 2023].
- ↑ Alp, A; Akdam, H; Akar, H; Koseoglu, K; Ozkul, A; et al «Polyarteritis nodosa complicated by posterior reversible encephalopathy syndrome: a case report» (en anglès). Nefrologia, 2014 Nov 17; 34 (6), pp: 789-796. DOI: 10.3265/Nefrologia.pre2014.Sep.12510. ISSN: 1989-2284. PMID: 25349926 [Consulta: 2 maig 2023].
- ↑ Matteoda, MA; Stefano, PC; Bocián, M; Katsicas, MM; et al «Cutaneous polyarteritis nodosa» (en anglès). An Bras Dermatol, 2015 Maig-Jun; 90 (3 Supl 1), pp: 188–190. DOI: 10.1590/abd1806-4841.20153856. PMC: 4540546. PMID: 26312712 [Consulta: 22 juliol 2020].
- ↑ Llamas-Velasco, M; de Argila, D; Fraga, J; García-Diez, A «Cutaneous Polyarteritis Nodosa With Manifestations of Livedoid Vasculopathy» (en anglès). Actas Dermosifiliogr, 2011 Jul-Ag; 102 (6), pp: 477-479. DOI: 10.1016/j.ad.2010.10.020. ISSN: 1578-2190. PMID: 21477790 [Consulta: 15 juliol 2023].
- ↑ Hernández-Cardona, MÁ; Ramos-Garibay, JA; Valdés-Morales, KL «Poliarteritis nodosa cutánea: presentación de dos casos y revisión de literatura» (en castellà). Rev Cent Dermatol Pascua, 2021; 30 (2), pp: 84-88. DOI: 10.35366/101178. ISSN: 1405-1710 [Consulta: 23 març 2023].
- ↑ Mahmood-Rao, H; Gandhi, N; Ding, T «Gangrenous digital infarcts in a severe case of cutaneous polyarteritis nodosa» (en anglès). BMJ Case Rep, 2017 Jun 29; 2017, pp: bcr2017220300. DOI: 10.1136/bcr-2017-220300. PMC: 5535047. PMID: 28663247 [Consulta: 29 juny 2023].
- ↑ Quintana, G; Rodríguez, G; Restrepo, JF; Iglesias Gamarra, A «Poliarteritis nodosa cutánea atípica. Una forma atípica de la presentación de la poliarteritis nodosa cutánea» (en castellà). Rev Colomb Reumatol, 2008 Oct-Des; 15 (4), pp: 320-325. ISSN: 2027-9000 [Consulta: 30 març 2023].
- ↑ Olabi, B; Mason, JC; Farah, Z «Cutaneous Polyarteritis Nodosa Presenting Atypically with Severe Pharyngeal Ulceration» (en anglès). Case Rep Rheumatol, 2019 Mar 25; 2019, pp: 2631948. DOI: 10.1155/2019/2631948. PMC: 6452561. PMID: 31019829 [Consulta: 15 juliol 2023].
- ↑ Hiraiwa, T; Yamamoto, T «Poliarteritis nudosa cutánea en un paciente con colitis ulcerosa» (en castellà). Actas Dermosifiliogr, 2020 Nov; 111 (9), pp: 796-798. DOI: 10.1016/j.ad.2019.02.023. ISSN: 2173-5778. PMID: 32598867 [Consulta: 2 agost 2023].
- ↑ Kolodziejczyk, TC; Houston, N; Davis, BC; Wallace, EB «Cutaneous polyarteritis nodosa presenting as a paraneoplastic phenomenon in chronic myelogenous leukemia» (en anglès). JAAD Case Rep, 2021 Abr 1; 12, pp: 25-28. DOI: 10.1016/j.jdcr.2021.03.039. PMC: 8111439. PMID: 34007872 [Consulta: 11 gener 2025].
- ↑ Furukawa, F «Cutaneous polyarteritis nodosa: an update» (en anglès). Ann Vasc Dis, 2012; 5 (3), pp: 282-288. DOI: 10.3400/avd.ra.12.00061. PMC: 3595843. PMID: 23555526 [Consulta: 20 juny 2020].
- ↑ Bawany, F; Lee, G; Nousari, Y; Ritchlin, C; et al «Catastrophic Cutaneous Polyarteritis Nodosa Exacerbated by Emotional Stress» (en anglès). Clin Cosmet Investig Dermatol, 2022 Des 30; 15, pp: 2943-2947. DOI: 10.2147/CCID.S396539. PMC: 9809396. PMID: 36605451 [Consulta: 29 desembre 2024].
- ↑ García-Consuegra Molina, J; Merino Muñoz, R «Poliarteritis nodosa» (en castellà). An Pediatr (Barc), 2005; 62 (4), pp: 267-270. ISSN: 1695-4033 [Consulta: 21 juliol 2020].
- ↑ Kim, LH «Polyarteritis nodosa» (en anglès). Dermatol Online J, 2001 Feb;7 (1), pp: 17. ISSN: 1087-2108. PMID: 11328638 [Consulta: 29 juny 2023].
- ↑ Stone, JH «Polyarteritis nodosa» (en anglès). JAMA, 2002 Oct 2; 288 (13), pp: 1632-1639. DOI: 10.1001/jama.288.13.1632. ISSN: 1538-3598. PMID: 12350194 [Consulta: 11 juliol 2023].
- ↑ Villa-Forte, A «Polyarteritis Nodosa (PAN)» (en anglès). MSD Manual (Professional Version). Merck Sharp & Dohme Corp, 2022; Set (rev), pàgs: 5 [Consulta: 25 febrer 2023].
- ↑ Matsuo, S; Hayashi, K; Morimoto, E; Kato, A; Sada, KE; Watanabe, H; et al «The Successful Treatment of Refractory Polyarteritis Nodosa Using Infliximab» (en anglès). Intern Med, 2017; 56 (11), pp: 1435-1438. DOI: 10.2169/internalmedicine.56.8235. PMC: 5498213. PMID: 28566612 [Consulta: 26 juliol 2020].
- ↑ Boukhris, I; Hamdi, MS; Hariz, A; Kesentini, M; Azzabi, S; Cherif, E; et al «Efficacy of rituximab in refractory polyarteritis nodosa: a case report» (en anglès). Pan Afr Med J, 2023 Jun 21; 45, pp: 92. DOI: 10.11604/pamj.2023.45.92.36496. PMC: 10491718. PMID: 37692987 [Consulta: 27 desembre 2024].
- ↑ Zhou, S; Zhang, Z; Yao, Z; Guo, Y «Successful treatment of cutaneous polyarteritis nodosa with baricitinib» (en anglès). J Dermatolog Treat, 2024 Des; 35 (1), pp: 2417965. DOI: 10.1080/09546634.2024.2417965. ISSN: 1471-1753. PMID: 39510529 [Consulta: 2 gener 2025].
- ↑ Boistault, M; Lopez Corbeto, M; Quartier, P; Berbel Arcobé, L; et al «A young girl with severe polyarteritis nodosa successfully treated with tocilizumab: a case report» (en anglès). Pediatr Rheumatol Online J, 2021 Des 3; 19 (1), pp: 168. DOI: 10.1186/s12969-021-00654-7. PMC: 8641167. PMID: 34861842 [Consulta: 30 març 2023].
- ↑ DrugBank «Tofacitinib» (en anglès). Canadian Institutes of Health Research/The Metabolomics Innovation Centre, 2023 Jul 7; DB08895 (rev), pàgs: 9 [Consulta: 12 juliol 2023].
- ↑ Roy, D; Sathyanarayana, VA; Nagaraju, B; Rao, VKR «Tofacitinib as monotherapy in cutaneous polyarteritis nodosa: a case series» (en anglès). Rheumatol Adv Pract, 2023 Jun 9; 7 (2), pp: rkad049. DOI: 10.1093/rap/rkad049. PMC: 10267297. PMID: 37325248 [Consulta: 12 juliol 2023].
Bibliografia
[modifica]- Hernández-Rodríguez, José; Alba, Marco A.; Prieto-González, Sergio; Cid, Maria C. Diagnosis and classification of polyarteritis nodosa (en anglès). J Autoimmun, 2014 Feb-Mar; 48-49, pp: 84-89. PMID: 24485157. DOI 10.1016/j.jaut.2014.01.029 [Consulta: 21 juliol 2020].
- Howard, Travis; Ahmad, Kinza; Swanson, Jerome (Allen) A.; Misra, Sanjay. Polyarteritis Nodosa (en anglès). Tech Vasc Interv Radiol, 2014 Des; 17 (4), pp: 247–251. PMID: 25770638. DOI 10.1053/j.tvir.2014.11.005 [Consulta: 26 juliol 2020].
- Karadag, Omer; Jayne, David J. Polyarteritis nodosa revisited: a review of historical approaches, subphenotypes and a research agenda (en anglès). Clin Exp Rheumatol, 2018 Mar-Abr; 36 Supl 111 (2), pp: 135-142. PMID: 29465365 ISSN 1593-098X [Consulta: 4 juliol 2023].
- Pașa, Victoria; Popa, Elena; Poroch, Mihaela; Bacusca, Agnes Iacinta; Slanina, Ana Maria; Ceasovschih, Alexandr; Stoica, Alexandra; et al. The "Viral" Form of Polyarteritis Nodosa (PAN)-A Distinct Entity: A Case Based Review (en anglès). Medicina (Kaunas), 2023 Jun 16; 59 (6), pp: 1162. PMID: 37374366. DOI 10.3390/medicina59061162 [Consulta: 11 juliol 2023].
- Sulaiman, Wahinuddin; Adeeb, Fahd; Mano, Mahendra; Chee, Yeoh Huat; Suboh, Roslina; et al. Lethal Gastrointestinal Manifestation and 3D-Reconstructive CT in Systemic Polyarteritis Nodosa (PAN) (en anglès). Int J Rheum Dis., 2025 Gen; 28 (1), pp: e70038. PMID: 39748614. DOI 10.1111/1756-185X.70038 [Consulta: 16 gener 2025].
Enllaços externs
[modifica]- Polyarteritis nodosa Khan Academy. 2014 Maig (anglès)
- Polyarteritis Nodosa (PAN): Signs & Symptoms, Diagnosis, Treatment JJ Medicine. 2019 Jun (anglès)
- Poliarteritis nodosa Medicina Javeriana. 2022 Nov (castellà)