Vés al contingut

Artritis idiopàtica juvenil: diferència entre les revisions

De la Viquipèdia, l'enciclopèdia lliure
Contingut suprimit Contingut afegit
Cap resum de modificació
Cap resum de modificació
Línia 21: Línia 21:


El tractament genèric es basa en una combinació d'[[AINE]]s, determinats fàrmacs amb activitat antireumàtica ([[metotrexat]],<ref>{{ref-publicació|cognom=Ferrara G, Mastrangelo G, Barone P, La Torre F, ''et al''|títol=Methotrexate in juvenile idiopathic arthritis: advice and recommendations from the MARAJIA expert consensus meeting|publicació=Pediatr Rheumatol Online J|pàgines=pp: 46|volum=2018 Jul 11; 16 (1)|pmid= 29996864 |pmc= 6042421 |doi= 10.1186/s12969-018-0255-8 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6042421/|llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref> [[etanercept]],<ref>{{ref-publicació|cognom=Giannini EH, Ilowite NT, Lovell DJ, Wallace CA, ''et al''|títol=Long-term safety and effectiveness of etanercept in children with selected categories of juvenile idiopathic arthritis|publicació=Arthritis Rheum|pàgines=pp: 2794-2804|volum=2009 Set; 60 (9)|pmid= 19714630 |issn= 1529-0131 |doi= 10.1002/art.24777 |url= https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/art.24777 |llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref> o anakinra<ref>{{ref-publicació|cognom=Toplak N, Blazina Š, Avčin T|títol=The role of IL-1 inhibition in systemic juvenile idiopathic arthritis: current status and future perspectives|publicació=Drug Des Devel Ther|pàgines=pp: 1633-1643|volum=2018 Jun 8; 12|pmid= 29922038 |pmc= 5996857 |doi= 10.2147/DDDT.S114532 |url= https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5996857/ |llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref> -un [[Antagonista (bioquímica i farmacologia)|antagonista]] dels receptors de la [[interleucina-1]]-, per exemple) i injeccions intraarticulars de [[corticoides]]. S'ha observat que en casos de manca de resposta o tolerància al tractament habitual, el tocilizumab<ref>{{ref-publicació|cognom=Venkiteshwaran, A|títol=Tocilizumab|publicació=MAbs|pàgines=pp: 432–438|volum=2009 Set-Oct; 1 (5)|pmid= 20065633 |pmc= 2759492 |issn= 1942-0862 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2759492/|llengua=anglès| consulta= 28 juliol 2018|}}</ref> (un [[anticòs monoclonal]] anti-receptors de l'IL-6R) aconsegueix resultats favorables en un percentatge superior al 40%.<ref>{{ref-publicació|cognom=Baranov, AA; Alexeeva, EI; Namazova-Baranova, LS; Bzarova, TM, ''et al''|títol=Biologic Therapy in Patients with Juvenile Idiopathic Arthritis – A Unique Single Centre Experience at the Scientific-Research Pediatric Centre in the Russian Federation|publicació=A: Autoimmune Diseases (Chan, J; Ed), IntenchOpen|pàgines=pàgs 8: ISBN 978-953-51-0693-7
El tractament genèric es basa en una combinació d'[[AINE]]s, determinats fàrmacs amb activitat antireumàtica ([[metotrexat]],<ref>{{ref-publicació|cognom=Ferrara G, Mastrangelo G, Barone P, La Torre F, ''et al''|títol=Methotrexate in juvenile idiopathic arthritis: advice and recommendations from the MARAJIA expert consensus meeting|publicació=Pediatr Rheumatol Online J|pàgines=pp: 46|volum=2018 Jul 11; 16 (1)|pmid= 29996864 |pmc= 6042421 |doi= 10.1186/s12969-018-0255-8 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6042421/|llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref> [[etanercept]],<ref>{{ref-publicació|cognom=Giannini EH, Ilowite NT, Lovell DJ, Wallace CA, ''et al''|títol=Long-term safety and effectiveness of etanercept in children with selected categories of juvenile idiopathic arthritis|publicació=Arthritis Rheum|pàgines=pp: 2794-2804|volum=2009 Set; 60 (9)|pmid= 19714630 |issn= 1529-0131 |doi= 10.1002/art.24777 |url= https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/art.24777 |llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref> o anakinra<ref>{{ref-publicació|cognom=Toplak N, Blazina Š, Avčin T|títol=The role of IL-1 inhibition in systemic juvenile idiopathic arthritis: current status and future perspectives|publicació=Drug Des Devel Ther|pàgines=pp: 1633-1643|volum=2018 Jun 8; 12|pmid= 29922038 |pmc= 5996857 |doi= 10.2147/DDDT.S114532 |url= https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5996857/ |llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref> -un [[Antagonista (bioquímica i farmacologia)|antagonista]] dels receptors de la [[interleucina-1]]-, per exemple) i injeccions intraarticulars de [[corticoides]]. S'ha observat que en casos de manca de resposta o tolerància al tractament habitual, el tocilizumab<ref>{{ref-publicació|cognom=Venkiteshwaran, A|títol=Tocilizumab|publicació=MAbs|pàgines=pp: 432–438|volum=2009 Set-Oct; 1 (5)|pmid= 20065633 |pmc= 2759492 |issn= 1942-0862 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2759492/|llengua=anglès| consulta= 28 juliol 2018|}}</ref> (un [[anticòs monoclonal]] anti-receptors de l'IL-6R) aconsegueix resultats favorables en un percentatge superior al 40%.<ref>{{ref-publicació|cognom=Baranov, AA; Alexeeva, EI; Namazova-Baranova, LS; Bzarova, TM, ''et al''|títol=Biologic Therapy in Patients with Juvenile Idiopathic Arthritis – A Unique Single Centre Experience at the Scientific-Research Pediatric Centre in the Russian Federation|publicació=A: Autoimmune Diseases (Chan, J; Ed), IntenchOpen|pàgines=pàgs 8: ISBN 978-953-51-0693-7
|volum=2012; Jul 25|doi=10.5772/48761|url=https://www.intechopen.com/books/autoimmune-diseases-contributing-factors-specific-cases-of-autoimmune-diseases-and-stem-cell-and-other-therapies/biologic-therapy-in-patients-with-juvenile-idiopathic-arthritis-a-unique-single-centre-experience-at|llengua=anglès| consulta= 28 juliol 2018|}}</ref> Un altre anticòs monoclonal -en aquest cas contra el [[factor de necrosi tumoral alfa]]-, l'[[adalimumab]], emprat conjuntament amb el metotrexat, ha demostrat ser d'utilitat davant la uveïtis associada a l'AIJ.<ref>{{ref-publicació|cognom=Ramanan AV, Dick AD, Jones AP, McKay A, ''et al''|títol=Adalimumab plus Methotrexate for Uveitis in Juvenile Idiopathic Arthritis|publicació=N Engl J Med|pàgines=pp: 1637-1646|volum=2017 Abr 27; 376 (17)|pmid= 28445659 |issn= 0028-4793 |doi= 10.1056/NEJMoa1614160 |url=https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1614160?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%3dwww.ncbi.nlm.nih.gov|llengua=anglès| consulta= 11 agost 2018|}}</ref> Alguns subtipus, com ara els que cursen amb alteracions oftalmològiques, requereixen teràpies especials.<ref>{{ref-publicació|cognom=Sherry, DD; Pessler, F|títol=Artritis idiopática juvenil (AIJ)|publicació=Manuales MSD (Versión profesional). Merck Sharp & Dohme Corp|pàgines=pàgs: 6|volum=2017; Feb (rev)|url=https://www.merckmanuals.com/es-us/professional/pediatría/artritis-idiopática-juvenil/artritis-idiopática-juvenil-aij|llengua=castellà| consulta= 15 juliol 2018|}}</ref> L'afectació de l'[[articulació temporomandibular]] és comuna en l'AIJ, requerint en molts casos cirurgia oral o l'ús d'elements ortèsics.<ref>{{ref-publicació|cognom=Stoll ML, Kau CH, Waite PD, Cron RQ|títol=Temporomandibular joint arthritis in juvenile idiopathic arthritis, now what?|publicació=Pediatr Rheumatol Online J|pàgines=pp: 32|volum=2018 Abr 25; 16 (1)|pmid= 29695255 |pmc= 5918758 |doi= 10.1186/s12969-018-0244-y |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5918758/|llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref>
|volum=2012; Jul 25|doi=10.5772/48761|url=https://www.intechopen.com/books/autoimmune-diseases-contributing-factors-specific-cases-of-autoimmune-diseases-and-stem-cell-and-other-therapies/biologic-therapy-in-patients-with-juvenile-idiopathic-arthritis-a-unique-single-centre-experience-at|llengua=anglès| consulta= 28 juliol 2018|}}</ref> El canakinumab, un medicament d'acció farmacològica similar, té una eficàcia lleugerament menor en relació al tocilizumab segons els assajos clínics realitzats, encara que la seva taxa d'efectes secundaris no desitjats és inferior.<ref>{{ref-publicació|cognom=Grevich S, Shenoi S|títol=Update on the management of systemic juvenile idiopathic arthritis and role of IL-1 and IL-6 inhibition|publicació=Adolesc Health Med Ther|pàgines=pp: 125-135|volum=2017 Nov 9; 8|pmid=29184458 |pmc= 5687245 |doi= 10.2147/AHMT.S109495 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5687245/|llengua=anglès| consulta= 11 agost 2018|}}</ref> Un altre anticòs monoclonal -en aquest cas contra el [[factor de necrosi tumoral alfa]]-, l'[[adalimumab]], emprat conjuntament amb el metotrexat, ha demostrat ser d'utilitat davant la uveïtis associada a l'AIJ.<ref>{{ref-publicació|cognom=Ramanan AV, Dick AD, Jones AP, McKay A, ''et al''|títol=Adalimumab plus Methotrexate for Uveitis in Juvenile Idiopathic Arthritis|publicació=N Engl J Med|pàgines=pp: 1637-1646|volum=2017 Abr 27; 376 (17)|pmid= 28445659 |issn= 0028-4793 |doi= 10.1056/NEJMoa1614160 |url=https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1614160?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%3dwww.ncbi.nlm.nih.gov|llengua=anglès| consulta= 11 agost 2018|}}</ref> Alguns subtipus, com ara els que cursen amb alteracions oftalmològiques, requereixen teràpies especials.<ref>{{ref-publicació|cognom=Sherry, DD; Pessler, F|títol=Artritis idiopática juvenil (AIJ)|publicació=Manuales MSD (Versión profesional). Merck Sharp & Dohme Corp|pàgines=pàgs: 6|volum=2017; Feb (rev)|url=https://www.merckmanuals.com/es-us/professional/pediatría/artritis-idiopática-juvenil/artritis-idiopática-juvenil-aij|llengua=castellà| consulta= 15 juliol 2018|}}</ref> L'afectació de l'[[articulació temporomandibular]] és comuna en l'AIJ, requerint en molts casos cirurgia oral o l'ús d'elements ortèsics.<ref>{{ref-publicació|cognom=Stoll ML, Kau CH, Waite PD, Cron RQ|títol=Temporomandibular joint arthritis in juvenile idiopathic arthritis, now what?|publicació=Pediatr Rheumatol Online J|pàgines=pp: 32|volum=2018 Abr 25; 16 (1)|pmid= 29695255 |pmc= 5918758 |doi= 10.1186/s12969-018-0244-y |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5918758/|llengua=anglès| consulta= 26 juliol 2018|}}</ref>


Ara per ara, molts nens sotmesos als tractaments adients al seu tipus d'AIJ aconsegueixen un estat inactiu de la patologia als dos anys del diagnòstic i en alguns és possible discontinuar la medicació. La probabilitat d'assolir la remissió completa als 5 anys postdiagnosi és del ~50%, excepte en el cas dels afectats per la forma poliarticular de l'AIJ.<ref>{{ref-publicació|cognom=Guzman J, Oen K, Tucker LB, Huber AM, ''et al''|títol=The outcomes of juvenile idiopathic arthritis in children managed with contemporary treatments: results from the ReACCh-Out cohort|publicació=Ann Rheum Dis|pàgines=pp: 1854-1860|volum=2015 Oct; 74 (10)|pmid= 24842571 |issn= 1468-2060 |doi= 10.1136/annrheumdis-2014-205372 |url=https://ard.bmj.com/content/74/10/1854.long|llengua=anglès| consulta= 9 agost 2018|}}</ref> La major part dels malalts tenen un desenvolupament corporal similar al dels nens sense AIJ; un 10%, però, afectat pel tipus sistèmic, amb un pobre control de la malaltia i/o receptor d'una teràpia [[Corticoesteroide|corticoestero]]ïdal de llarga durada, presenta problemes de creixement i [[obesitat]].<ref>{{ref-publicació|cognom=Guzman J, Kerr T, Ward LM, Ma J, ''et al''|títol=Growth and weight gain in children with juvenile idiopathic arthritis: results from the ReACCh-Out cohort|publicació=Pediatr Rheumatol Online J|pàgines=pp: 68|volum=2017 Ag 22; 15 (1)|pmid= 28830457 |pmc=5567720|doi= 10.1186/s12969-017-0196-7 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5567720/|llengua=anglès| consulta= 9 agost 2018|}}</ref> S'ha observat que entre els adults amb antecedents d'artritis juvenil el risc de patir una [[síndrome metabòlica]] és sis vegades superior al de la població general.<ref>{{ref-publicació|cognom=Sule S, Fontaine K|títol=Metabolic syndrome in adults with a history of juvenile arthritis|publicació=Open Access Rheumatol|pàgines=pp: 67-72|volum=2018 Jun 6; 10 |pmid= 29922101 |pmc= 5995292 |doi= 10.2147/OARRR.S157229 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5995292/|llengua=anglès| consulta= 9 agost 2018|}}</ref>
Ara per ara, molts nens sotmesos als tractaments adients al seu tipus d'AIJ aconsegueixen un estat inactiu de la patologia als dos anys del diagnòstic i en alguns és possible discontinuar la medicació. La probabilitat d'assolir la remissió completa als 5 anys postdiagnosi és del ~50%, excepte en el cas dels afectats per la forma poliarticular de l'AIJ.<ref>{{ref-publicació|cognom=Guzman J, Oen K, Tucker LB, Huber AM, ''et al''|títol=The outcomes of juvenile idiopathic arthritis in children managed with contemporary treatments: results from the ReACCh-Out cohort|publicació=Ann Rheum Dis|pàgines=pp: 1854-1860|volum=2015 Oct; 74 (10)|pmid= 24842571 |issn= 1468-2060 |doi= 10.1136/annrheumdis-2014-205372 |url=https://ard.bmj.com/content/74/10/1854.long|llengua=anglès| consulta= 9 agost 2018|}}</ref> La major part dels malalts tenen un desenvolupament corporal similar al dels nens sense AIJ; un 10%, però, afectat pel tipus sistèmic, amb un pobre control de la malaltia i/o receptor d'una teràpia [[Corticoesteroide|corticoestero]]ïdal de llarga durada, presenta problemes de creixement i [[obesitat]].<ref>{{ref-publicació|cognom=Guzman J, Kerr T, Ward LM, Ma J, ''et al''|títol=Growth and weight gain in children with juvenile idiopathic arthritis: results from the ReACCh-Out cohort|publicació=Pediatr Rheumatol Online J|pàgines=pp: 68|volum=2017 Ag 22; 15 (1)|pmid= 28830457 |pmc=5567720|doi= 10.1186/s12969-017-0196-7 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5567720/|llengua=anglès| consulta= 9 agost 2018|}}</ref> S'ha observat que entre els adults amb antecedents d'artritis juvenil el risc de patir una [[síndrome metabòlica]] és sis vegades superior al de la població general.<ref>{{ref-publicació|cognom=Sule S, Fontaine K|títol=Metabolic syndrome in adults with a history of juvenile arthritis|publicació=Open Access Rheumatol|pàgines=pp: 67-72|volum=2018 Jun 6; 10 |pmid= 29922101 |pmc= 5995292 |doi= 10.2147/OARRR.S157229 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5995292/|llengua=anglès| consulta= 9 agost 2018|}}</ref>

Revisió del 18:09, 11 ago 2018

Plantilla:Infotaula malaltiaArtritis idiopàtica juvenil
modifica
Tipusartritis reumatoide, artritis infantil, poliartritis i malaltia Modifica el valor a Wikidata
Especialitatreumatologia Modifica el valor a Wikidata
Clínica-tractament
Patogènesi
Associació genèticaJMJD1C (en) Tradueix, REEP3 (en) Tradueix i VTCN1 (en) Tradueix Modifica el valor a Wikidata
Classificació
CIM-11FA24 Modifica el valor a Wikidata
CIM-10M08.0
CIM-9714.3
Recursos externs
OMIM604302 Modifica el valor a Wikidata
DiseasesDB12430 Modifica el valor a Wikidata
MedlinePlus000451 Modifica el valor a Wikidata
eMedicine1007276 Modifica el valor a Wikidata
Patient UKjuvenile-idiopathic-arthritis-pro Modifica el valor a Wikidata
Orphanet92 Modifica el valor a Wikidata
UMLS CUIC0157916, C0157917, C0157918 i C0409667 Modifica el valor a Wikidata
DOIDDOID:676 Modifica el valor a Wikidata

L'artritis idiopàtica juvenil (AIJ o artritis crònica juvenil, abans anomenada artritis reumatoide juvenil) és una malaltia autoinflamatòria amb un ampli ventall de subtipus i que constitueix la forma més comuna de poliartritis persistent en els nens (juvenil, en aquest context, es refereix a una aparició abans dels 16 anys; idiopàtica es refereix a una condició sense causa definida, i l'artritis és la inflamació de la membrana sinovial de les articulacions).[1] La malaltia de Still és un subtipus particular d'AIJ amb manifestacions sistèmiques inflamatòries, com ara febre i erupcions cutànies, una arquitectura genètica pròpia[2] i una variant d'aparició tardana;[3] en la qual s'aprecia un peculiar patró histològic a les lesions de la pell.[4] La fase inicial de la malaltia de Still té un diagnòstic difícil si no són clars els signes d'artritis i pocs biomarcadors en sèrum/plasma tenen un valor predictiu vàlid en el seu estadi més precoç.[5]

El terme AIJ, en rigor, engloba diferents patologies artrítiques aparegudes durant la infància i l'adolescència primerenca, que poden ser transitòries i autolimitades o cròniques. Aquestes artritis tenen determinats trets clínics, demogràfics, pronòstics i terapèutics que les diferencien de les artritis comunament observades en adults (entre elles l'artritis reumatoide, l'artritis per dipòsit de cristalls[6] o l'artritis reactiva) i d'altres tipus d'artritis cròniques que poden presentar-se en la infància (per exemple, l'artritis psoriàsica i l'espondilitis anquilosant).[7] L'any 1997, la Lliga Internacional d'Associacions de Reumatologia va establir uns criteris per classificar l'AIJ en grups i facilitar així el maneig dels pacients i la investigació de la malaltia. Avui dia, però, dita classificació es titllada de massa rígida per molts especialistes i es considera necessari fer una profunda revisió de la mateixa.[8] Fonamentalment i d'acord a la seva freqüència de presentació, destaquen tres grups principals d'AIJs:[9]

  • AIJ oligoarticular: afectació de ≤ 4 articulacions durant els primers 6 mesos de la malaltia. És la més habitual.
  • AIJ poliarticular: afecta des de l'inici ≥ 5 articulacions i té dues variants d'importància clínica, amb positivitat al factor reumatoide i sense.
  • AIJ sistèmica: sinònim de la malaltia de Still abans comentada.

Se sap que l'activació dels macròfags M1 i M2[10] juga un paper primordial en l'inici de la cascada patogenètica de l'AIJ i que determinades molècules, entre elles: TNF-α, IL-1, IL-8, IL6, IL-18 o MIF (factor inhibidor de la migració dels macròfags) estan implicades en el seu desenvolupament patofisiològic.[11]

En algunes formes d'AIJ també apareixen manifestacions extraarticulars. La uveïtis anterior és una de les més importants i s'associa sovint, però no exclusivament, amb el tipus oligoarticular de la malaltia. Un ~30% dels malalts amb AIJ i anticossos antinuclears positius la presenta.[12] Encara que és més freqüent en noies, alguns estudis indiquen que el curs clínic d'aquesta uveïtis és pitjor en nois.[13]

L'AIJ s'inicia sovint entre el primer i el tercer any de vida i rarament abans dels 6 mesos d'edat. És dues vegades més freqüent en nenes que en nens; excepte la forma sistèmica, que no té diferències de gènere en la seva aparició. Ha estat descrita a tots els continents i en una gran quantitat d'ètnies. La seva prevalença és incerta, a causa de l'heterogeneïtat dels trastorns que inclou.[14]

El tractament genèric es basa en una combinació d'AINEs, determinats fàrmacs amb activitat antireumàtica (metotrexat,[15] etanercept,[16] o anakinra[17] -un antagonista dels receptors de la interleucina-1-, per exemple) i injeccions intraarticulars de corticoides. S'ha observat que en casos de manca de resposta o tolerància al tractament habitual, el tocilizumab[18] (un anticòs monoclonal anti-receptors de l'IL-6R) aconsegueix resultats favorables en un percentatge superior al 40%.[19] El canakinumab, un medicament d'acció farmacològica similar, té una eficàcia lleugerament menor en relació al tocilizumab segons els assajos clínics realitzats, encara que la seva taxa d'efectes secundaris no desitjats és inferior.[20] Un altre anticòs monoclonal -en aquest cas contra el factor de necrosi tumoral alfa-, l'adalimumab, emprat conjuntament amb el metotrexat, ha demostrat ser d'utilitat davant la uveïtis associada a l'AIJ.[21] Alguns subtipus, com ara els que cursen amb alteracions oftalmològiques, requereixen teràpies especials.[22] L'afectació de l'articulació temporomandibular és comuna en l'AIJ, requerint en molts casos cirurgia oral o l'ús d'elements ortèsics.[23]

Ara per ara, molts nens sotmesos als tractaments adients al seu tipus d'AIJ aconsegueixen un estat inactiu de la patologia als dos anys del diagnòstic i en alguns és possible discontinuar la medicació. La probabilitat d'assolir la remissió completa als 5 anys postdiagnosi és del ~50%, excepte en el cas dels afectats per la forma poliarticular de l'AIJ.[24] La major part dels malalts tenen un desenvolupament corporal similar al dels nens sense AIJ; un 10%, però, afectat pel tipus sistèmic, amb un pobre control de la malaltia i/o receptor d'una teràpia corticoesteroïdal de llarga durada, presenta problemes de creixement i obesitat.[25] S'ha observat que entre els adults amb antecedents d'artritis juvenil el risc de patir una síndrome metabòlica és sis vegades superior al de la població general.[26]

Referències

  1. Giancane G, Consolaro A, Lanni S, Davì S, et al «Juvenile Idiopathic Arthritis: Diagnosis and Treatment» (en anglès). Rheumatol Ther, 2016 Des; 3 (2), pp: 187-207. DOI: 10.1007/s40744-016-0040-4. PMC: 5127964. PMID: 27747582 [Consulta: 15 juliol 2018].
  2. Ombrello MJ, Arthur VL, Remmers EF, Hinks A, et al «Genetic architecture distinguishes systemic juvenile idiopathic arthritis from other forms of juvenile idiopathic arthritis: clinical and therapeutic implications» (en anglès). Ann Rheum Dis, 2017 Maig; 76 (5), pp: 906-913. DOI: 10.1136/annrheumdis-2016-210324. PMC: 5530341. PMID: 27927641 [Consulta: 14 juliol 2018].
  3. Bywaters, EG «Still's disease in the adult» (en anglès). Ann Rheum Dis, 1971 Mar; 30 (2), pp: 121-133. ISSN: 0003-4967. PMC: 1005739. PMID: 5315135 [Consulta: 14 juliol 2018].
  4. Larson AR, Laga AC, Granter SR «The Spectrum of Histopathologic Findings in Cutaneous Lesions in Patients With Still Disease» (en anglès). Am J Clin Pathol, 2015 Des; 144 (6), pp: 945-951. DOI: 10.1309/AJCPZE77UAPSMDCD. ISSN: 1943-7722. PMID: 26573002 [Consulta: 14 juliol 2018].
  5. Gohar F, Kessel C, Lavric M, Holzinger D, Foell D «Review of biomarkers in systemic juvenile idiopathic arthritis: helpful tools or just playing tricks?» (en anglès). Arthritis Res Ther, 2016 Jul 13; 18, pp: 163. DOI: 10.1186/s13075-016-1069-z. PMC: 4944486. PMID: 27411444 [Consulta: 28 juliol 2018].
  6. Pascual Gómez, E; Sivera, F «Artropatías microcristalinas» (en castellà). A: Enfermedades Reumáticas–Actualización II. SVR, 2013 Oct; Cap. 31, pp: 647-658 ISBN 978-84-88823-10-6 [Consulta: 14 juliol 2018].
  7. Barut K, Adrovic A, Şahin S, Kasapçopur Ö «Juvenile Idiopathic Arthritis» (en anglès). Balkan Med J, 2017 Abr 5; 34 (2), pp: 90-101. DOI: 10.4274/balkanmedj.2017.0111. PMC: 5394305. PMID: 28418334 [Consulta: 15 juliol 2018].
  8. Shin, KS «Newly Proposed Classification for Juvenile Idiopathic Arthritis» (en anglès). J Rheum Dis, 2018 Abr; 25 (2), pp: 79-80. DOI: 10.4078/jrd.2018.25.2.79. ISSN: 2233-4718 [Consulta: 26 juliol 2018].
  9. Prince FH, Otten MH, van Suijlekom-Smit LW «Diagnosis and management of juvenile idiopathic arthritis» (en anglès). BMJ., 2010 Des 3; 341, pp: c6434. DOI: 10.1136/bmj.c6434. ISSN: 0959-8138. PMID: 21131338 [Consulta: 9 agost 2018].
  10. Lodge, A «Ask A Scientist: What’s the Difference Between M1 and M2 Macrophages?» (en anglès). Astarte Biologics, Inc, 2018; Feb 8, pàgs: 4 [Consulta: 27 juliol 2018].
  11. Świdrowska-Jaros J, Orczyk K, Smolewska E «Macrophages-silent enemies in juvenile idiopathic arthritis» (en anglès). Postepy Hig Med Dosw (Online), 2016 Jul 6; 70 (0), pp: 743-750. DOI: 10.5604/17322693.1208887. ISSN: 1732-2693. PMID: 27383571 [Consulta: 27 juliol 2018].
  12. Cosickic A, Halilbasic M, Selimovic A, Avdagic H «Uveitis Associated with Juvenile Idiopathic Arthritis, our Observations» (en anglès). Med Arch, 2017 Feb; 71 (1), pp: 52-55. DOI: 10.5455/medarh.2017.71.52-55. PMC: 5364790. PMID: 28428675 [Consulta: 26 juliol 2018].
  13. Moradi A, Amin RM, Thorne JE «The Role of Gender in Juvenile Idiopathic Arthritis-Associated Uveitis» (en anglès). J Ophthalmol, 2014 Feb; 2014, pp: 461078. DOI: 10.1155/2014/461078. PMC: 3950556. PMID: 24701346 [Consulta: 26 juliol 2018].
  14. Morales López, A «Artritis Idiopática Juvenil» (en castellà). Rev Med Cos Cen, 2014; 71 (609), pp: 61-66. ISSN: 2215-5201 [Consulta: 15 juliol 2018].
  15. Ferrara G, Mastrangelo G, Barone P, La Torre F, et al «Methotrexate in juvenile idiopathic arthritis: advice and recommendations from the MARAJIA expert consensus meeting» (en anglès). Pediatr Rheumatol Online J, 2018 Jul 11; 16 (1), pp: 46. DOI: 10.1186/s12969-018-0255-8. PMC: 6042421. PMID: 29996864 [Consulta: 26 juliol 2018].
  16. Giannini EH, Ilowite NT, Lovell DJ, Wallace CA, et al «Long-term safety and effectiveness of etanercept in children with selected categories of juvenile idiopathic arthritis» (en anglès). Arthritis Rheum, 2009 Set; 60 (9), pp: 2794-2804. DOI: 10.1002/art.24777. ISSN: 1529-0131. PMID: 19714630 [Consulta: 26 juliol 2018].
  17. Toplak N, Blazina Š, Avčin T «The role of IL-1 inhibition in systemic juvenile idiopathic arthritis: current status and future perspectives» (en anglès). Drug Des Devel Ther, 2018 Jun 8; 12, pp: 1633-1643. DOI: 10.2147/DDDT.S114532. PMC: 5996857. PMID: 29922038 [Consulta: 26 juliol 2018].
  18. Venkiteshwaran, A «Tocilizumab» (en anglès). MAbs, 2009 Set-Oct; 1 (5), pp: 432–438. ISSN: 1942-0862. PMC: 2759492. PMID: 20065633 [Consulta: 28 juliol 2018].
  19. Baranov, AA; Alexeeva, EI; Namazova-Baranova, LS; Bzarova, TM, et al «Biologic Therapy in Patients with Juvenile Idiopathic Arthritis – A Unique Single Centre Experience at the Scientific-Research Pediatric Centre in the Russian Federation» (en anglès). A: Autoimmune Diseases (Chan, J; Ed), IntenchOpen, 2012; Jul 25, pàgs 8: ISBN 978-953-51-0693-7. DOI: 10.5772/48761 [Consulta: 28 juliol 2018].
  20. Grevich S, Shenoi S «Update on the management of systemic juvenile idiopathic arthritis and role of IL-1 and IL-6 inhibition» (en anglès). Adolesc Health Med Ther, 2017 Nov 9; 8, pp: 125-135. DOI: 10.2147/AHMT.S109495. PMC: 5687245. PMID: 29184458 [Consulta: 11 agost 2018].
  21. Ramanan AV, Dick AD, Jones AP, McKay A, et al «Adalimumab plus Methotrexate for Uveitis in Juvenile Idiopathic Arthritis» (en anglès). N Engl J Med, 2017 Abr 27; 376 (17), pp: 1637-1646. DOI: 10.1056/NEJMoa1614160. ISSN: 0028-4793. PMID: 28445659 [Consulta: 11 agost 2018].
  22. Sherry, DD; Pessler, F «Artritis idiopática juvenil (AIJ)» (en castellà). Manuales MSD (Versión profesional). Merck Sharp & Dohme Corp, 2017; Feb (rev), pàgs: 6 [Consulta: 15 juliol 2018].
  23. Stoll ML, Kau CH, Waite PD, Cron RQ «Temporomandibular joint arthritis in juvenile idiopathic arthritis, now what?» (en anglès). Pediatr Rheumatol Online J, 2018 Abr 25; 16 (1), pp: 32. DOI: 10.1186/s12969-018-0244-y. PMC: 5918758. PMID: 29695255 [Consulta: 26 juliol 2018].
  24. Guzman J, Oen K, Tucker LB, Huber AM, et al «The outcomes of juvenile idiopathic arthritis in children managed with contemporary treatments: results from the ReACCh-Out cohort» (en anglès). Ann Rheum Dis, 2015 Oct; 74 (10), pp: 1854-1860. DOI: 10.1136/annrheumdis-2014-205372. ISSN: 1468-2060. PMID: 24842571 [Consulta: 9 agost 2018].
  25. Guzman J, Kerr T, Ward LM, Ma J, et al «Growth and weight gain in children with juvenile idiopathic arthritis: results from the ReACCh-Out cohort» (en anglès). Pediatr Rheumatol Online J, 2017 Ag 22; 15 (1), pp: 68. DOI: 10.1186/s12969-017-0196-7. PMC: 5567720. PMID: 28830457 [Consulta: 9 agost 2018].
  26. Sule S, Fontaine K «Metabolic syndrome in adults with a history of juvenile arthritis» (en anglès). Open Access Rheumatol, 2018 Jun 6; 10, pp: 67-72. DOI: 10.2147/OARRR.S157229. PMC: 5995292. PMID: 29922101 [Consulta: 9 agost 2018].

Bibliografia

Enllaços externs